Тха къамаьл хилар дийшача 1алам-сагаца Цороев Исма1алаца.
Укх деношка чакхбоалаш ба Везача Дала безбаь байта параза Мархий бутт. Массане а Дала къоабал долда кхаьба марха, хьийга хало маьле язъяйойла, дехка а даста а ди а ха а маьрша йоаг1ийла вайна.
Тахан вай дувцаргда мархий сахьах лаьцаи из мишта доаккхеи.

Пайхамаро (Даьлагара салам-моаршал хилда цунна) марха т1ера закат далар важап даьд, Закаьту фитр оал цох (мархий сахь). Саго марха кхаьбачул т1ехьаг1а из лаьттанеи сигалаи юкъе латташ хул, х1аьта цунна т1ера мархий сахь даьккхача мара сигала хьал а додац из, Дала къоабал а диц из.
Мархий сахь т1адожар да х1ара сага, Мархий бутт хьалаьцача дийнахьа денз. Цхьабакъда, массарел а дезаг1а да Мархий бутт чакхбаьнна 1ийда де вахалехьа из даьккха а даьккха доаг1ача д1аделча.
Нагахьа санна, 1ийда даьчул т1ехьаг1а, марха даьстача шоллаг1ча дийнахьа д1алой хьарам лаьрх1а да из. 1ийда даьчул т1ехьаг1а, е цхьа ди даьлча д1а ца луш декхаш д1адала дезаш т1адуж сага.
Вай масхьабах ахча дала бокъо йолаш дац вай мархий сахьана лаьрх1а. К1а мара дала йиш яц. Х1ана аьлча, тахан вай мехка бахача наха юар дукхаг1ча даькъе маькх я цудухьа к1а дала декхарийла да вай мархий сахьашта лаьрх1а.
Мархий сахьа боарам 4 мут я уж г1алг1ай 1аьдалаг1а аьлча, нагахьа санна к1а ц1ена хилча, ши кийлеи йиъ б1аь грамми (2 кг.400 г.), к1а б1еха хуле кхо-йиъ б1аь грамм 1от1атоха бокъо я.
- Мархий бутт чакхбоалача дийнахьа Даьла кхеле д1авийрзача сага т1ера мархий сахь даккха бокъо йий?
- Кхоана 1ийда ду яхаш, малх чубизачул т1ехьаг1а веннача сага т1ера мархий сахь даккха деза. Малх чубизалехьа веннача сага т1ера даккха дезац.
- Т1аккха нагахьа санна Мархий бутт чакхбоалача дийнахьа даь бер хуле цунна т1ера мархий сахь даккха дезий?
- Кхоана 1ийда ду яхача дийнахьа малх чубизалехьа бер дой цунна т1ера мархий сахь даккха деза. Малх чубизачул т1ехьаг1а дой цунна т1ера даккха дезац.
- Дезала юкъе мархий сахь эггара хьалха хьанна т1ера даккха деза?
- Эггара хьалха хьайна т1ера даккха деза, т1аккха хьай сесага т1ера даккха деза. Д1ахо з1амаг1а волча дезалхочун т1ера, т1аккха даьнеи наннеи т1ера доаккх, д1ахо воккхаг1а волча дезалхочун т1ера.
Шийна т1ера доаккхаш хилча: аз нигат дир сайна т1ера параза мархий сахь даккха. Масала, сесага т1ера мархий сахь доаккхаш хилча: "Хьайна т1ера параза мархий сахьа даккха со викал вирий 1а?" - ала деза.
Цо вир аьнна, ше аьлча, ший дагахьа ният де деза сесаго. Сайна т1ера параз мархий сахь даккха викал вир аз хьо, аьнна.
Т1аккха сесага ц1и а яьккха, цунна т1ера ер мархий сахь даккха воал со аьнна, хьадаккха деза мархий сахь.
- З1амаг1 волча дезалхочунгара мархий сахь даккхара пурам эший?
- Пхийтта шу даьнна из веце, цунгара пурам даккха дезаш дац.
Цо ала деза, хьайна т1ера мархий сахь даккха со викал вирий 1а, вир, аьнна жоп дала мара дезац.
- Мархий сахь мичахьа д1адала мегаш да, из д1алуча хана малаг1а ният, хьангара пурам даьккха дала деза?
- Закат доаг1ача наха мара из д1адала йиш яц. Хьо вахаш йолча юрта цу тайпара нах бола а болаш кхыча юрта ваха из закат д1адала бокъо йолаш вац хьо.
Д1алуча хана "ер са параза, мархий сахь да" ала деза. Мархий сахь д1адала водачо. "Шоай параза мархий сахь д1адала со викал вирий оаш?" аьнна. Х1аьта дезала "оаха викал вир хьо" ала деза.
- Мархий сахь цхьаннахьа делча мегаш дий?
- Цхьан коа, цхьан ц1аг1а пхиъ-ялх саг къе боахкаш нах хуле царна д1адала, мегаргда мархий сахь, нагахьа санна мархий сахь дукха хуле кхаьннахьа далар дикаг1а да. Д1алучо: "Ер са параза мархий сахь да хьона" ала деза. Д1аэцачо къоабал а даь из д1аэца деза.
Дала Ше укх безача Мархий бетта леладаь хоза г1улакхаш, д1ахо д1а мел йодача хана а леладе низ лолба вайна.
Дала хьарамча х1аманна гаьна доахалда вай. Дала хьаьнала даьча х1аманна т1ехьа сутара хилда вай.
Дала Ше марха къоабал а долда вай бусалба вежарий, йижарий!
БАРАХОЕВ Муслим