Ялх-ворх1 шу хьалха хайра саг вацар вай республике 1адсаькх детта спорт фу я ховш а, цунах к1еззига мукъаг1а, кхетам болаш а. Т1аккха, 2009 шера Арсамаков Исраила «Кавказа ловзараш», аьнна, ц1и а тилла ший проект йолайича, цу юкъе дахар кхыча яхьашца, 1адсаькх тохар а. Эггара хьалха цу яхьашта лаьрхх1а,

к1арцхала гаьнех 1адсаькхаш дир ц1и хезача г1алг1ай суртдиллархочо, скульптора, Поаланкхой Мурада, царца т1аьскаш а. Моцаг1а, шийна, Йовле, маьлхара каша чура корадаь хиннача 1адсаькха тара а даь, дир цо уж. Ала деза, дукхаг1а дола къаьнарча ханара 1адсаькхаш вай мехка, к1арцхала гаьнех деш хинналга. Цхьа моллаг1а йола га мегаш хиннаяц 1адсаькхашта. Англе а, Франце а, цхьацца болча Европан мехкашка, тис яха га хиннай эскара 1адсаькхаш деш хиннар, х1аьта вай мехка к1арцхал хоржаш хиннай.
Цхьоалаг1а, шоаллаг1а «Г1алг1ай ловзараш» йистедаьлча, дукха 1адсаькхаш, т1аьскаш кагделар, дехар, т1аккха спорта министерствас лаьрх1ар ийца олимпийски 1адсаькхаш хилийта цу яхьашка. Аьлар – хьадир.
Цул т1ехьаг1а ца хаддаш, наггахьа мара шоллаг1а моттиг ца йоаккхаш хьабоаг1а Ж1айрахара спортсменаш. Черкесске, Нальчике, Пятигорске хиннача «Кавказа ловзарашка» 2-3 меттигаш яьхай цар.
Тахан из спорт дукхаезаенна, дукха бераш а, кагирхой а ба лоамарча юрташка. Бакъда, дукхаг1а болчар аьттув бац цу спорта эша х1ама эца, е секции хургъя, аьнна, х1ама а дац.
Ткъаь итт –ткъаь пхийтта шу хьалха, ц1ен к1алхенашка, спорта лаьрх1а йоацача моттигашка Наьсарера бераш къахьегаш долча хана, цханнена дага а дацар г1алг1ай дерригача дунен яхьий, Олимпа ловзарий чемпионаш хургба, аьнна. Х1аьта лоамара берий ц1ий чу ба нийса топ тохарцара чам, безам. Топашцара г1улакх юхаоза дезаш хиларах, 1адсаькх тохар боарам боацаш, дукхадезаеннад царна. Са сай ц1аг1а мел дола бер 1адсаькх тохаш да, царна лаьрх1а коа моттиг яьй аз, бакъда, секци йийлача, цу секце ухаргволаш б1аь совг1а саг ва, з1амига а, воаккха а. Олимпа чемпионаш ца хуле а, дукха харц х1ама дутаргдар цар цу спорта т1абийрзача, х1ана, аьлча кхыйола спорт ухаза д1айолае хала я, тренераш ца хиларах.
Дикка 1адсаькх тохаш лоам а, республике а волаш ва цхьа иттех саг х1анз а. Уж ба: Льянова 1айна, Цурова Зульфия, Сапралиева Дана, Оздоев Хасан, Цороев Умар, Цурова Хяди, иштта кхыбараш а.
Къаьстта баркал ала беза бар са, цу берашта новкъостал даьча наха. Шоай ц1и хьа а ца оалаш, баркал а ца дехаш, дикаг1а дола 1адсаькхаш дайтад, шийца мел хила еза х1ама а йолаш, Москверча г1алг1аша Льянова 1айнана, Цурова Зульфияйна. Даьла раьза хилва царна!
Иштта доккха баркал да Магаса мэра, Ц1ечой Беслана, новкъостал дирах. «Европан тара хилийта беза вай мохк», - йоах Беслана, цудухьа майрра т1аэц цо моллаг1а керда уйла, лаьрх1а х1ама, вай мохк хозбергболаш из хилча.
К1еззига д1ататта аьттув хилча, лоама т1ера чуйоаг1а хьетт санна, йоакхлуш шерлуш д1аг1оргъолаш яр из хоза спорт. Санкцеш бахьан долаш, экономика хьалхаг1а санна дика еце а, шеко яц Россе спорт йолаш хургхилар. Х1аьта, гайна-ганза, г1алг1ай 1адсаькххой а юкъе баха мег Россе командашка. Тешаргда-кх вай цу х1амах. Тешарах зе мича хул.

Р. Цуров
Сердало